World of Nix is de eerste alcoholvrije slijterijketen van Nederland. Niet alle filialen waren succesvol, maar: ''Alle cijfers wijzen erop dat de interesse in alcoholvrij alleen maar groeit.''
''I’m looking for a red wine'', zegt een Britse man van een jaar of dertig die World of NIX in de Amsterdamse Jordaan binnenkomt. Verkoopster Denise Mansvelt loopt met hem naar het wijnschap achter in de winkel en laat hem een klein glaasje proeven. ''Not bad'', zegt hij. ''Can I try the Merlot as well?'' Pas na drie wijnen blijkt dat hij niet doorheeft dat hij in een alcoholvrije slijterij staat en op zoek is naar een wijn mét alcohol. Lachend verlaat hij de winkel.
Dat gebeurt wel vaker, zegt Frederike de Groot (44), een van de twee oprichters van de eerste alcoholvrije slijterijketen van Nederland. In de Verenigde Staten zit een vergelijkbare kleine keten, in Berlijn zit één alcoholvrije slijterij en in Parijs ook.
World of Nix ziet er – op het woord ‘alcoholvrij’ op de luifel na – uit als elke andere slijterij. Er is een wand vol ‘sterke drank’, een schap vol ‘wijn’ (met de tekst ‘it’s always wine o’clock ’ erboven), koelkasten met speciaal biertjes en een tafel vol nulpuntnul cocktail pakketten om cadeau te doen.
FIT NA EEN FEESTJE
De Groot en haar zakenpartner Wim Boekema (43) openden hun eerste slijterij – toen nog onder de naam Nix & Nix – in 2021 in Haarlem. Daarna volgde de winkel in de Jordaan en een in Tilburg. Sinds begin november is er een
tweede filiaal in De Pijp in Amsterdam.
In Amersfoort sloten ze de slijterij na een
jaar. Ook in Leiderdorp, Heerhugowaard en Nieuwegein, waar ze tijdelijke winkels openden, zijn ze weer weg. De Groot: ''Met kortetermijncontracten hebben we de afgelopen twee jaar uitgetest hoe groot de vraag naar alcoholvrij is. Je moet een bepaald volume draaien om de winkel te kunnen laten rende-
ren en dat lukte niet overal.''
De Groot en Boekema werden drie jaar geleden door een gezamenlijke kennis aan elkaar gekoppeld. Zij werkte ruim tien jaar op de marketing- en retailafdeling van cosmeticamerk Rituals. Hij was zakenbankier, onder meer in Londen. Allebei speelden ze met het idee om iets voor zichzelf te beginnen. De Groot: ''We zijn gaan nadenken: welke trends zijn er, waar kunnen we op inspelen?'' Allebei zagen ze wel iets in alcoholvrije dranken. Volgens het Trimbos-instituut dronk in 2022 16,2 procent van alle volwassenen in Nederland minstens één keer per maand bier of wijn zonder alcohol. In 2020 was dat nog 13,1 procent. ''Alle cijfers wijzen erop dat de interesse in alcoholvrij alleen maar groeit.''
In hun eigen levens speelde het onderwerp ook. De Groot: Wim en ik zaten in dezelfde fase: een drukke baan, jonge kinderen, een vol sociaal leven. We wilden ons fit voelen na een feestje of diner, want de volgende dan moesten we weer om acht uur op het sportveld staan .” Maar minder drinken bleek lastig. ''Alcoholvrij was een stoffige categorie. En altijd met een spa’tje of cola op een feestje staan voelde niet feestelijk. Waarom was er geen toffe cocktail? Of een lekkere wijn?''
Die waren er dus wél, ontdekten ze al gauw. ''We zijn gaan uitzoeken wat er wereldwijd zoal geproduceerd werd. Echt álles wat we tegenkwamen hebben we laten opsturen. Vervolgens zijn we gaan proeven, proeven, proeven. Naast veel slechte, vieze drankjes bleken er wel degelijk kwalitatieve alcoholvrije wijnen en sterke dranken te zijn.''
Dat er alcoholvrij bier van hoog niveau was, wisten ze al. ''Bier loopt enorm voor op alle andere dranken. Ook qua verkoop: van al het bier dat in Nederland verkocht wordt, is inmiddels al bijna 10 procent alcoholvrij. Bij wijn en spirits is dat nog maar 1 procent.'' In hun slijterij speelt bier een kleine rol. ''Dat kopen de meeste mensen gewoon in de supermarkt, wij willen juist laten zien wat er nog meer gebeurt op het gebied van alcoholvrij.''
Alcoholvrije wijn is de lastigste categorie, zegt De Groot. ''In 90 procent van de gevallen wordt het eerst gemaakt mét alcohol, waarna de alcohol eraan onttrokken wordt. Daarbij gaat een gedeelte van de smaak verloren. Maar de technologie om die toch te behouden, is de afgelopen paar jaar enorm verbeterd.'' Het de alcoholisatieproces maakt alcoholvrije wijn overigens een stuk ‘magerder ’ dan gewone wijn: het bevat zo’n 18 calorieën per 100 milliliter – gewone wijn alcohol bevat 82 tot 96 calorieën.
''Er komen mensen binnen die zeggen: ik drink graag een volle, vette chardonnay, verkopen jullie dat? We hebben zeker chardonnay-wijnen, maar een één-op-één-kopie van je favoriete wijn ga je hier niet vinden. Zo werkt het niet. Je moet alcolholvrije wijn niet vergelijken met wijnen die twintig jaar in eikenhouten va-
ten gerijpt hebben. Dat is een heel andere categorie, dit segment bestaat pas net.
Je moet op zoek naar een nieuwe favoriet.''
KRUIDENCOMBINATIES
De smaak van sterke drank is met pittige kruidencombinaties vrij makkelijk na te bootsen, aldus De Groot. Alcoholvrije gin is een van de best verkopende producten in de slijterij. Die van het Deense merk ISH bijvoorbeeld, gemaakt met koriander- en chilipeperzaad.
Zo’n gin is eigenlijk een soort vleesvervanger, bedoeld voor mensen die geen afscheid kunnen nemen van hun lievelingsdrank. Jonge mensen kiezen volgens De Groot vaker voor iets dat géén imitatie is van een bestaande
drank. ''Sparkling teas zijn enorm in opkomst. En elixers: dranken gemaakt van botanische kruiden.” Het drankje met valeriaan van Three Spirits bijvoorbeeld, dat je voor het slapen gaan drinkt met een ijsklontje. Dat is met 29,99 euro voor een halve liter meteen de duurste fles in de winkel. De meeste wijnen kosten tus-
sen de 8 en 15 euro. Voor een fles ‘gin’ betaal je zo’n 25 euro. De prijs van een fles gin mét alcohol begint bij zo’n 16 euro.
World of Nix verkoopt vooral kleine merken. De Groot houdt een fles wijn omhoog: Gnista Red staat op het etiket. ''Dit is van een jonge Zweedse vrouw die zelf minder wijn wilde drinken, maar geen goed alternatief kon vinden. Ze heeft jarenlang in haar eigen keuken staan brouwen.'' Het is één van de weinige wijnen in het assortiment die niet gemaakt is door de alcohol uit een ‘echte’ wijn te onttrekken, maar door kruiden te mixen die de smaak zoveel mogelijk benaderen.
Sinds oktober heeft Ron Gastrobar – het Amsterdamse éénsterrenrestaurant van Ron Blaauw – een speciale alcoholvrije menukaart, samengesteld door World of Nix. En wie bij Rijks, het luxe restaurant van het Rijksmuseum, risotto bestelt, krijgt er een sparkling tea van de alcoholvrije slijterij bij aangeraden. De Groot: Restaurants kloppen bij ons aan voor advies, want hun klanten vragen meer en
meer naar alcoholvrije dranken.” Daarnaast heeft World of Nix een alcoholvrije cocktailbar waarmee ze op bedrijfsfeestjes en op festivals staan.
Afgelopen oktober werd bekend dat impactfonds Goeie Grutten investeert in World of Nix (het bedrag wordt niet naar buiten ge-
bracht). De Groot en Boekema begonnen met een startkapitaal van 750.000 euro, opgehaald bij investeringsfonds 033 Ventures en particuliere investeerders. Op kantoor in Amsterdam zijn ze inmiddels met z’n zessen.
Hoe hoog de omzet is delen ze niet, wel dat de meeste klanten van de slijterij tussen de 35 en 50 jaar zijn. De Groot: ''Ze kiezen voor alcoholvrij om medische redenen of vanwege hun geloof. En er staan hier wekelijks vrouwen die fluisteren dat nog niemand weet dat ze zwanger zijn. Maar het grootste deel van de klanten
bestaat uit flexidrinkers, die uit gezondheidsoverwegingen niet meer élke dag een fles wijn bij het eten willen opentrekken, maar in het weekend nog wel alcohol drinken.''
BUITENGESLOTEN
Onlangs kregen De Groot en Boekema een mail van een vrouw die hen wilde bedanken omdat haar vader sinds hij World of NIX ontdekt heeft niet meer elke avond een fles rum leegdrinkt. ''Je hebt geen idee hoe buitengesloten ik me
heb gevoeld'', schreef een studente die door medicijnen niet mag drinken. ''Ik word elke dag omringd door drinkende mensen.''
Dry January is een piekmaand. In december verwacht World of Nix – naast zo’n 5.000 flessen nepchampagne – ook veel relatiegeschenken te verkopen. ''Steeds meer bedrijven vinden het niet inclusief om alcohol cadeau te geven'', zegt De Groot.
Zelf drinkt ze sinds anderhalf jaar helemaal niet meer. '''Toen we net begonnen was ik nog flexi. Inmiddels mis ik alcohol niet meer. Als ik heel af en toe een slokje van mijn man proef, moet ik weer wennen aan die heftige alcoholsmaak.''
